مـا را کـه بَــرَد خـانـــه

به نام خدا

لشکرِ زِ جـور سرشته، می خرامد در پی فانوس بدستانِ کـور. خاموش مسلکـانی بی هویّت که دنیا را چراگـاه خود و بهشتی رایگان بَهر دوزخیانِ گریخته از سرای حَشرْ تصور می کنند. سرنوشت قدمها را به اختیار گرفته، خداوندگاریِ خود را بر این دزدیده راه، خیال می کنند. کمی آنطرف تر عفریت مرگ بنشسته بر سورتمه ای آتشین، تازیانه می زند بر تن عریان آدمی و در دست او برگه ای ممهور به خونِ سُـرخ، که بر بردگی ابدیِ آنان اذعان دارد. جماعتی رنجور که همچو دانه هایی از گِلِ تسبیح، بر ریسمانِ اسارت درآمده با لبخند رضایتی پنجاه ساله بر صورتها، که گویی آن را بر گرداگرد لبانشان دوخته اند. بر این ضرباتِ پیوسته چُنان که زوجه اول بار، بر زوج خویش رضا می دهد رضا داده اند و گور، ابتدای خوشبختیست از نگاه آنان، دیدگاهی که مدتی زمان می بَرَد تا اینچنین حیران و مطیع و گردد. و در پی این رنج جانکاه، حماقت انتظار می کشد و موجی نو بر این صفوف در هم تنیده پدید می آورد. راهی را که مُنتهای رستگاری و آزادگی نفسَش می دانند و هر آنچه می برند و می کشند را مقدمه ای با شکوه می دانند بر تحقّقِ آن.

از این بهتر نمی توان انسانیت خود را برجای نهاده و گریخت. عنان و اختیار را به چوب تازیانه و تاراجش سپرد تا به مسلخ خطابه ها ببرند و پاره پاره کنند. هر آنچه می پسندند بر طومارِ مناسک آدمی بگنجانند و کارها مشکل سازند بهر عبادت سلیس. پیکری که به  لباس زوال عقل درآمده باشد پیش از آنکه به جان رسیده باشد مُردنیست و تا این رسم کهنه بر معرفت آدمی تکیه زده باشد، ارابۀ کجروان به راه راست نخرامد و صدای سُمِ ستورانِ رمیده شان از باغ و کاشـانۀ آدمی رخت بر نبنـدَد.

چه خوش گفت آن بندۀ خاکزاد (#حکیم_تُرب) که اگر بازندۀ خوبی هستید باشید اما بگذارید قوۀ عقولَت، آخرین چیزی باشد که از شما به یغما می رود تا اینکه چندی بیشتر آگاهی را بر دوش خویش حمایِل داشته باشید. چه برسد به اینکه بخواهید آنرا بین دستان و با ارادۀ خویش همچو بهترین پیشکش ها بر دُزدان تفکّر و عقیده، تَقدیمَش نمایید؛ که این عینِ جانِ شماست که به اشارتی می روَد، و شما آن را بشارت آخرینِشان پنداشته اید. آنچنان که بر سرنگونیِ خویش جشنها می گیرید و نمی بینید محتوایِ آنچه از کف می رود چیست.

اجنبی اگر بتواند تو را در سطح فکری مورد نظر خود متوقف کند، می تواند مبانیِ دین تو را آنگونه که به وی سود می رساند تغییر دهد و لازمۀ موکد این احوال آن است که این مالکانِ نا ثوابِ عقیده که بی اذن و اجازَت بر غارت زدگان فکریِ سُست بنیانِ پیرامون سیطره افکنده اند، جایی بر پشت ردای بلند خداوند تعالی دست و پای نمایند و تُنِ صدای خود را با او تنظیم و همسان نمایند. از آن پس جماعت ز کف رفته هر آنچه از آن سمت و سو استماع کنند، بی آنکه غور و نسبت به محتوای آن شور کُنند، به سهولَتِ فرو بُردَنِ آبها آنرا خواهند پذیرفت. بدینسان است که هدف والای آقایان محقق شده و در ادامه، با انتسابِ نایبانی همیشگی بر آنها، به سوی جماعت آماده ای دیگر نقل مکان می کنند و این شریعتِ دگرگون شده، حال با شرایطی که وصف شد تسری می یابد. پر واضح است که در نسلِ پیش رو، متعصّبین و مُنتسبین و محتسبینِ دینی، پایه های آنرا بگونه ای قوام بخشند و بر مخالفینش قیام کنند و بر غلظتِ اعمال آن بیافزایند که حتی در باور اجانب نیز نگنجد که پیامد این خدعـۀ حساب شده چه ابعادی می تواند بر خود گیرد. بی خبرند از آن، که شیطان بر شانه های آنان ز آنچه پیش آورده احسن الخالقین می خواند و بر دوام دست نشانده هایش صلوات می فرستد و در ادای آن، اِعراب ها را آنچنان شایسته بر دیوارۀ حلقوم می گرداند که موی بر تن حاضرین صاف گردد، حس و حالی ربوبی بر آنان مستقر گردد و خود را مؤمنینِ راستینِ این طریق قلمداد کنند. بدینسان کار تشخیصِ اصل و فرع در این دُنیا مشکل و مشکل تر می گردد تا اینکه حق و باطل شاکله ای همسان یافته، تشخیص آنها از یکدیگر مقدور نباشد.

باشد تا قبل از انسدادِ کامل همه ی شریانهای فکری، و این نبض کُنـد که گاه می زند و گاه نه، چاره ای جوییم بر این جریانِ انسان ربا و فریبنده که نیتِ او، تنها به گمراهیِ خلق ختم نگردیده و تمامی وجود آدمی را نشانه رفته است و از وی همان طلب می کند که تا بکنون با خود یدک کشیده است (جسم و جان)؛ جان را بهر حکاکیِ عمیقِ عقیدتی و جسم را نذر صومعه های مملو از آدابِ شرفیابی، و بر هر یک ثوابی و برای هر کدام خیری و سببی بر رستگاری و بخشودگی گناه متصّور و تمامیِ این جریانِ خطیر می بایست از پیشگاه و شریانِ آنان عبور نماید تا زوائد آن تصفیه گردد، زاویه ها سیقل یافته و با صاحبین اعمال، مخارجِ آن تسویه گردد تا بدین منوال حسناتِ حاصله از جوارِ  وجودِ نامبارکشان روانۀ حسابِ عُقبای سهل انگارانی اینچنین خودباخته گردد. آنچنان که گویی بر ارتفاع آسمانخراش های بهشتی خود افزوده اند و بر این اتفاق یقین می ورزند.

گوشتی که به دُم جنبانیِ سگانِ پوزه بسته عرضه شود، بیش از آنکه موجب سّدِ جوع گردد، موجبات هاری را فراهم می آورد و آنچه بی سبب دریغ گردد روزی در خلوتی بروز خواهد نمود و او را برادریست نا بهنجار بنام خشم و جدال. سگانِ مهار گسیخته اول گلوی صاحبان خویش را می درند و سپس خانۀ همسایه را به تباهی خواهند کشانید. این رسم دنیاست و استثناء ندارد. ظلم و جـور و فریبکاری، سرکشی را بدنبال دارد و فرمانبرداریِ بی چون و چرا، اگر علت لازمه را نداشته باشد، سرحداتی دارد که ویرانگر است و صاحبان ستم هیچگاه توجه کافی به رودهای درحال طغیان ندارند و به اکنونِ خویش دچارند. نتیجه آنکه رسوایی از دیوار خانه به گِرداگرد شهر سرک می کشد، خفیه ها را آگاه می سازد و پیش می رود.

نور خانه از پشت بامها خارج می گردد. چراغ منزلی که از عبودیت تُهی گردد پیش از خروج، اهالی منزل را مسموم می سازد و تاریکی، سوغاتِ خاموشی ذهن است که پیشی می جوید از هشیاری. سنت لادینی عجیب بسامدی دارد و اینهمه نتیجۀ اختلاط نظریه های جسورانۀ دینی با حیلت پردازیِ دوزخیانِ گریخته ز حَشر است که بردگان مقیم را در این دنیا به خدمت گرفته، مفسده را بجای ثواب می فروشند. مردم اما در خواب ناز فکریِ خود  به این سـو و آن سو پهلو به پهلو شده و در گزاری بی پایان، جامه دران و پر شور و حـال. و حال که وقت هشیاریست گیجیِ مستانه ای به سراغشان آمده که طریق سلامت را از این جورِ مَنهوک باز نمی شناسند. دردی ابدی، عمری که گذاشته اند و محصولی برنداشته اند، بذری که بجای گیاهدانه در آن خار پرورانده و خویش را به دست خویش از درگهش رانده اند. وخیم تر از همه اینکه جرأتِ ابراز ندامت را از خود و خاندان خود سلب می نمایند. بر این عجز آشکار می باید گریست و بر آنهمه صبری که صرف ترفیع بتهای زنده گشت تا خشت بر خشت بیاورند و فربه شوند. آن خشت هایِ زیرین که همه مردمانند بر این فشار، حمار گونه زندگی ها قمار نموده و بر جای خویش مانده اند تا به امروز و عجیب است که بر این ماندن اصرارها می نمایند. اینگونه است که ترس را می توان تمام و کمال فهمید و ترسید.

چه سود از آنهمه فرمانبرداری که خرج درگهش نشد و به خوشایند کَسانِ ظلمت، رقصی شد در این میانه.  شانه های خدا هنوز خالیست از سرهای در گریبانی که صاحبان آن می توانستند توبه کار باشند و اندکی آرام گیرند. کشتی های عظیمی که خدای متعال آنها را آفرید تا بر جلال و عظمت و قدرت دریانوردیِ  آنان ببالد، حال خود را زورقی سردرگم دانسته بر دیار پلیدی ها پهلو گرفته اند و طریق بازگشت و شکوه را گم نمودند.

این مطلب با تمامیِ کوچکی خود بر این لباس ژنده ی هزاران بار پوشیده، وصلۀ مناسبی نخواهد شد و مهمتر آنکه گره گشاییِ خاصی را در پی نخواهد داشت که همت ها را بسیارکوتاه دیده ام. دوم اینکه بر گوش دوزخیان، مناسب واقع نگردد و میل خشت های تفدیده و قوام یافته را به خروش و عناد بر نخواهد انگیخت اما ناشی از آن است که روزی از روزها، خشتی که به تنگ آمده بود و هنوز  بوی باغچه ای را که از آنش گرفته اند بر وی برطرف نگردیده بود، حس و حالی بهر سرودن فراهم آورده تصمیم بر خُـرد شدن گرفت؛ تا جای خالی خود را همچو دندانی که پس از آن نیست، بر پیکرۀ این بت جنجالی آنچنان ترسیم نماید که نشان از تزلزل این بنای ناثواب داشته باشد و سپس همان نمود که باید.

در تکرار اعمالی اینچنین و با فرو ریزشِ باران وارِ خشت ها از این بنای کذب، شاید بتوان شاهد سقوط اندیشه های سلطه جـو شد. شاید بشود زندگی را با طعمی که خود بر آن فراهم می آوریم بچشیم و از نسخ آماده و دم نوش های رنگارنگ و آمادۀ ذهنی و عقیدتی ننوشیم. شاید بتوان بر توانِ خاموش آدمی دمید و بر همت او افزود؛ از آن آتشِ سُرخ، خانه های مُحکمِ امید را برافراشت و خون سرخ را ضمیمۀ برگه های بردگی ننمود و آن سرمایه را به سهولت فرو بردن آبها از کف نداد و همچنان در رگ خویش محفوظَش داشت. شاید برود لشگر غم از سینه هایی که جز اصواتِ ملالت بار و محزونِ عزاداری های همیشگی نشنیـد. شاید بتوان چند روزی را به حکمِ قاطعِ دلهای شاد، شاد زیست و آزادانه اندیشید. شاید دوباره بچکـَد از چشم عشاق چشمه های نور، چشمه هایی با رنگ های ارغوانیِ غرور و جاودانگی.

چه بسـا بار دیگر، در میانۀ این بارانها و سپس ریزش آن بناهای سُست بُنیان که به غفلت پرورش داده ایم و بر خود مقدّمِشان دانسته ایم، بر باغچه ای که از آن سرشته شدیم در آییم و اینبار جز بر ارابۀ خداوندی وارد نگردیم. ارابه ای که ما را بدرستیِ روز نخست به خانه خواهد رسانید. جز طریق سلامت را نپیمایَد و بر سرنشینانش گزندی وارد نگردد که خدای اینچنین وعده نمود. پس ورود آنان را بر سرای خویش بشارت ها داده است و اوست که بر این منوال، جز رسولانش نایبی بر نگزید و از کلام خویش نیز فرود نیامد و بدان نیز نیافزود. اوست که فرمود ای بشر، به هر میزان که از جهان پیرامون شک آورده ای، بر ریسمانِ آویختۀ من درآی که منم فانوسدار بینای بیداران. هشیاریِ فکری، دستاوردِ برینِ کسانیست که دست آخر و از طریق درست بر بهشتِ وی درآیند و دنیای خویش را بر غیَرش مفروشند؛ بر وعده های عُمّالِ دروغینِ شیطان و اوصاف کذب آنان از چند و چون بهشت و اوصافِ حوریان و چه و چه سُست نگردند و تنها نیلِ جوار الهی را رسالت خویش و غایت آدمی بداند. او بر شما آنچنان که می گویند سخت نخواهد گرفت و مشکلاتی که بر گرد خویش بافته اید را خواهد شکافت و امور را آنچنان که حق است آسان خواهد نمود.

خلاصه تر آنکه ضرورتِ تفکر را نزد خود بر هر حرکتِ کوچکی مقدم بشمارید. پیش از آنکه نتایج تفکُرِ کجروان، بر شما مستقر گردد و بارتان را از چیزی که هست سنگین تر نماید، چراکه در غیر آن صورت، منفعَتِ آنان در گروی حرکات و سکنات شما خواهد بود و شما نیز جزء مال التجارۀ آنان بشمار خواهید آمد، سپس بی آنکه مطّلع باشید از دایرۀ تصمیم و اختیار خروج خواهید نمود و جبری ابدی را با خود به گـور خواهید کشانید و آنجا که خواهید رسید، به هیچ عنوان شما را راضی نخواهد نمود چون رضایت پروردگار بر آن واقع نشده است. بیاندیشید که کدامیک خوشایند تر است و همسو با شخصیّتیست که خداوند از آدمی تراشیده است. سپس آنگونه که برگزیده اید گام بردارید و لا اقل حتی اگر طریق باطل انتخاب شماست، آنرا با رای و ارادۀ بی واسطۀ خویش ابتیاع نمایید و برای دقایقی هم که شده، در کالبد خویش آرام و قرار گرفته، آنگونه که از آن انتظار می رود و انسانی تر است عمل نمایید و تصمیم آخر را همین اولِ کار که وسوسه ها بیداد می کنند بگیرید و مطمئن باشید که خداوندِ برین، انسان های هرچند خطاکاری را که مُتکـی بر عقولت خویشند را بیشتر از آنان که نسنجیده می پذیرند و همواره در معرض تاثیر اجانبند دوست می دارد.

در پناه حق باشید

نوشته شده توسط ن. بهبودیان/ بهار 98