جــای خالــیِ مــاه ...

به نام خدا

 

* مادر همینطور که فرزندش رو برای خواب آماده می کرد، بر لبۀ تخت نشست و اینطور شروع کرد:

پسرک توپ پاره ای را به سمت آسمون پرتاب کرد و با عصبانیت گفت:

" ببین چکار کردی! تو خواستی که توپ من اینطوری بشه در صورتی که مال خودت هنوز سالمِ سالم مونده!! "

این حرفارو در حالی می زد که به سمت ماهِ کامِل اشاره می کرد.

خدا به فکر فرو رفت...

شبِ بعد، خدا توپِ خودشو از آسمون پنهون کرد.

بعد از مدتی، انقدر قرص ماه رو تراشید تا به باریکیِ یک خلال پیاز بشه.. . اونوقت گذاشتِش دُرُست وسط آسمون؛

پسرک که زانو در بغل داشت، وقتی این وضعیت رو دید، روو  به سمت آسمون کرد و گفت:

"حالا شدیم مثل هم؛

با این تفاوت که تو بلدی حتی حالِ خودتم بگیری ولی حاضر نیستی توپتو بدی به من تا باهش بازی کنم..

 اما راستش دلم خنک شد.. اصن خوب شد که اینطوری شد"

و خدا در دل گفت: " ما مدتیه که مثل همیم کوچولوو "

از اون به بعد رسم آسمون شد همین.. اینکه خدا بیادو واسه خاطر دلای کوچولوی بچه هایی که توپشون به هر دلیلی ترکیده، ماهشو بتراشه و اگر راضی نشدن، مدتی اونو از تو آسمون بَرِش داره تا دلشون نشکنه.. تا باورشون بشه باورایی که دارن درسته.. تا فکر نکنن خدا نسبت به حرفایی که اونا می زنن بی تفاوته... تا.. .

آخه دل بچه ها خیلی مهمه فرزندم

مثل نگاه کردن، تو زلال ترین چشمۀ هستی می مونه.. .چطور میشه دیدِش امّا قیدشو زد و هیچکاری نکرد؟

 این چشمه ها همه جا نیستن..، و اگر نادیدشون بگیری دیگه در دسترس نیستن..،

همه نمی تونن مثل چشمه باشن یا بمونن. برای اونها یه روزی می رسه که از اینی که هستن کم میشن..

شاید آدما دارن فقط بزرگ میشَنو اونو با عاقل شدن اشتباه می گیرن.

اسیر بازی های دیگه ای می شن که توپ بازی اصن دیگه یادشونَم نمیآد.

دیگه براشون اهمیت نداره که توپشون باد داشته باشه یا نه..

دیگه به ماهِ خدا حسودیشون نمیشه.. .

بنا می کنن به تلافی، اونم برای کلّی چیز که هیچ ربطی به خدا نداره و بیشتر نتیجۀ حماقت های خودشونه...

با خودشون می گن از این بدتر نمیشه

و پای نصیحت که وسط میاد می گن:

" ما بهتر می دونیم چی به صلاحمونه و چی نیست! .. ما بهتر انتخاب می کنیم چون بهترین انتخاب هستیم و ..."

* سخن مادر:

می دونی.. .!

آدم یه رفیق بیشتر نداره، خدا هم همینطور .. اما زمین و زمان انگاری نمی خوان این دوستی ها با تموم دلخوری ها، دعواها و آشتیاش پا بگیره، دووم بیاره و بخواد طولانی بشه.. نمی خوان بچه ها جایی برن که توپّای سفید سفیدو اونجا می سازن.. پی به رازهای پنهونِ اون بالا بالاها ببرن..

نمی خوان چشم کسی بیوفته به برق چشای خدا.. . چون می دونن اگر کسی بیادو توی چشای خدا زل بزنه، اون نمی تونه چیزایی که می خوادو بهش نده.. چون می دونن اون خیلی مهربونه و حاضره براشون هر کاری انجام بده.. مثل بچه می مونن براش، مثل تو...

شاید نمی خوان دوروبَرِ خدا از اینی که هست شلوغ تر بشه.. . حتی به نظر می رسه با یه نفر بیشترشم مشکل دارن.

واسه همین این پایین همه رو به جون هم می ندازن..

بازیهاشونو جدی می کنن، بجای شمشیر چوبی بهشون اسلحۀ واقعی می دن تا آدمای کمتری باقی بمونن.

کسی چمی دونه، شاید اون بالا واقعاً جا واسه همۀ آدما نیست که اگر بود، اینهمه مرافه واسه خاطر چیه؟

* دخترک که هنوزخوابش نبرده بود رو به مادرش کرد و گفت:

ینی من اگه بخوام با خدا دوست بشم باید توپمو سوراخ کنم تا به حرفام گوش کنه؟!

مادر لبخندی زد و گفت: نه دخترم کافیه فقط به جایی که فکر می کنی خدا اونجاست نگاه کنی و باهش حرف بزنی..

به همین راحتی!

نظر منو بخوای آسمون بهترینو آروم ترین جائیه که می تونیم فرض کنیم خدا اونجا قایم شده..

دخترک: مامان..!

مادر: جانم دخترم

دخترک: چرا خدا باید قایم بشه؟!

مادر: هممم! چون خدا دوست داشت ما رو داخل جایی خلق کنه که پر از معما باشه. هر کدوم از ما اگر بتونه یکی یکیِ معماهاشو حل کنه می تونه معمای بزرگتر که خودشه رو هم حل کنه و اینطوری کم کم می تونه خدا رو پیداش کنه.. . اما واسه فرشته ها اینطور نیست اونا وسط یه معمای بزرگ حل شده زندگی می کنن..!

خودت چی فکر می کنی؟ دوست داشتی همه چی رو دربارش بدونی یا اینکه خودت برا فهمیدنش زحمت بکشی؟

دخترک:

فکر کنم.. ممم .. دوست داشتم براش زحمت بکشم.. شاید اینطوری بهتر باشه.

و بعد مادر رفت، پرده رو کناری زدو گفت: " نگا! خدا امشب انگاری یه توپ خوشگل آورده برامون، مثل اینکه خودش برا دوستی پیشقدم شده"

و صبح روز بعد، صبح تکلیف بود.

دخترک 9 سالش شده بود.

اون حالا چیزهای بیشتری راجع به خدای خودش می دونست.

* سخن نویسنده:

هرآنکس که خدای شناسد، نسبت به میزان درکی که از او در خویش فراهم می آورد، دارای مسئولیتی خواهد شد که تا منتهای عالم از وی برطرف نگردد. و هر آنکس که دانست و هیچ نکرد، به میزان انحرافی که ناشی از عدم آگاهی از اوست، از سمت و سوی محفل خداوندگارِ خود دور خواهد شد و پس از چندی سردرگمی کورسویی بر وی نشانه گردد چراکه خدا بر سردرگمان عالم نیز خود را مسئول می داند.

و سرانجامِ همۀ ما به هر وجهی که درآمده باشیم رسیدن است.. . خوش رسیدن شاید.

ماه از دل ابر براید و آیه از دل نور سربر می آورد.. .

بِرکه دستاویز آسمان است امشب و باز می تابد هر آنچه در اوست.

موریانه بر برگ، برگ بر پشت رود سواری می جوید همچون انسان در پی مفهوم.. .

هستی را گردابیست بنام زمین، که می چرخد و می چرخاند موریانه را، انسان را، همه کائنات را.. .کودکان و کهنسالان را به یک میزان، که جوهرۀ هستی یکیست و هدف آن نیز یکی شدن است در این کثرت.

رجعت به سرآغاز خواهد انجامید، جایی که خدای چشم بر درها دوخته.. ایمان دارد به این بازآمدن.. به هر صدایی سراسیمه گردد که خود این بی خبری را باعث است شاید.. .

به صدای قدمهامان خو گرفته و از اینکه مادران صدای او را تقلید کنند باکی ندارد.

 به همان میزان و چه بسا فراتر از آن مشتاق است فرزندان خویش را..

که ببیند به گرد خویش همچو منظومه ای از همگان، در طوافی همیشگی و دوّار

و آدمیّت را از پس این معمای سترگ انتظار می کشد.. .

جمعی را که روزی پراکنده شُد، به مهبانگی دوباره فرا خواهد خواند

تا هرآنکه به کوششِ خود به مرتبه ای دست یافته، روزی در پیشگاه وی حاضر و ناظر گردد و دیدگان خود بینا سازد.. .

نوشته شده توسط ن.بهبودیان/ بهار 98

اقیـانوسـی به وسعـتِ یـک استکـانِ چــای

به نام خدا

توی دریا شناور میشی

بعد از مدتی یه لنگرگاه پیدا می کنی؛ با خودت می گی یه چند روزی رو همینجا می مونم.

چند روز میشه چند سال.. .

و بعدش دیگه یادت می ره می خواستی کجا بری.

یهو متوجه می شی که دیگه اصلاً برات مهم نیست کجا داشتی می رفتی.. .

چون از همینجایی که هستی خوشت میاد.

واسه من که اینطوری بود...

فکرشم نمی کردم انقدر خوشم بیاد.

حالا مدّتیه که یک شهر کوچیک و دوست داشتنی اطراف خودم تنیدم.. این دگردیسی واقعاً معرکَست.

در باور من، زندگی از دریا شروع میشه.. اینکه دریا فقط مرده ها رو پس می زنه یه تصّور اشتباهه!

چون زنده هام اگر لیاقتِ شناور بودَنو نداشته باشن، یه روزی پَس زده می شن..

درست مثل یک مُرده که دیگه ازش کاری ساخته نیست!

به حبابهای معلّق در استکانِ چای نگاه می کنم.. .

با سرسختی خاصی به جداره های استکان چسبیدَن یا بعبارتی پهلو گرفتن..

مثل همون قایق.. . مثل همون آدم..

مثل یک حباب بی سرزمین و معلّق، که نمی دونه یه ثانیۀ دیگه هست یا که نه.. .

به این داستان پردازی کوتاه خندم می گیره.. چای رو می نوشم ..

کمی بیش از حد انتظار سرد شده؛

اما به خودم می گم:

" این گرم ترین چایِ سردی بود که تا حالا نوشیدم ".

نوشته شده توسط ن.بهبودیان/ بهار 98

مـا را کـه بَــرَد خـانـــه

به نام خدا

لشکرِ زِ جـور سرشته، می خرامد در پی فانوس بدستانِ کـور. خاموش مسلکـانی بی هویّت که دنیا را چراگـاه خود و بهشتی رایگان بَهر دوزخیانِ گریخته از سرای حَشرْ تصور می کنند. سرنوشت قدمها را به اختیار گرفته، خداوندگاریِ خود را بر این دزدیده راه، خیال می کنند. کمی آنطرف تر عفریت مرگ بنشسته بر سورتمه ای آتشین، تازیانه می زند بر تن عریان آدمی و در دست او برگه ای ممهور به خونِ سُـرخ، که بر بردگی ابدیِ آنان اذعان دارد. جماعتی رنجور که همچو دانه هایی از گِلِ تسبیح، بر ریسمانِ اسارت درآمده با لبخند رضایتی پنجاه ساله بر صورتها، که گویی آن را بر گرداگرد لبانشان دوخته اند. بر این ضرباتِ پیوسته چُنان که زوجه اول بار، بر زوج خویش رضا می دهد رضا داده اند و گور، ابتدای خوشبختیست از نگاه آنان، دیدگاهی که مدتی زمان می بَرَد تا اینچنین حیران و مطیع و گردد. و در پی این رنج جانکاه، حماقت انتظار می کشد و موجی نو بر این صفوف در هم تنیده پدید می آورد. راهی را که مُنتهای رستگاری و آزادگی نفسَش می دانند و هر آنچه می برند و می کشند را مقدمه ای با شکوه می دانند بر تحقّقِ آن.

از این بهتر نمی توان انسانیت خود را برجای نهاده و گریخت. عنان و اختیار را به چوب تازیانه و تاراجش سپرد تا به مسلخ خطابه ها ببرند و پاره پاره کنند. هر آنچه می پسندند بر طومارِ مناسک آدمی بگنجانند و کارها مشکل سازند بهر عبادت سلیس. پیکری که به  لباس زوال عقل درآمده باشد پیش از آنکه به جان رسیده باشد مُردنیست و تا این رسم کهنه بر معرفت آدمی تکیه زده باشد، ارابۀ کجروان به راه راست نخرامد و صدای سُمِ ستورانِ رمیده شان از باغ و کاشـانۀ آدمی رخت بر نبنـدَد.

چه خوش گفت آن بندۀ خاکزاد (#حکیم_تُرب) که اگر بازندۀ خوبی هستید باشید اما بگذارید قوۀ عقولَت، آخرین چیزی باشد که از شما به یغما می رود تا اینکه چندی بیشتر آگاهی را بر دوش خویش حمایِل داشته باشید. چه برسد به اینکه بخواهید آنرا بین دستان و با ارادۀ خویش همچو بهترین پیشکش ها بر دُزدان تفکّر و عقیده، تَقدیمَش نمایید؛ که این عینِ جانِ شماست که به اشارتی می روَد، و شما آن را بشارت آخرینِشان پنداشته اید. آنچنان که بر سرنگونیِ خویش جشنها می گیرید و نمی بینید محتوایِ آنچه از کف می رود چیست.

اجنبی اگر بتواند تو را در سطح فکری مورد نظر خود متوقف کند، می تواند مبانیِ دین تو را آنگونه که به وی سود می رساند تغییر دهد و لازمۀ موکد این احوال آن است که این مالکانِ نا ثوابِ عقیده که بی اذن و اجازَت بر غارت زدگان فکریِ سُست بنیانِ پیرامون سیطره افکنده اند، جایی بر پشت ردای بلند خداوند تعالی دست و پای نمایند و تُنِ صدای خود را با او تنظیم و همسان نمایند. از آن پس جماعت ز کف رفته هر آنچه از آن سمت و سو استماع کنند، بی آنکه غور و نسبت به محتوای آن شور کُنند، به سهولَتِ فرو بُردَنِ آبها آنرا خواهند پذیرفت. بدینسان است که هدف والای آقایان محقق شده و در ادامه، با انتسابِ نایبانی همیشگی بر آنها، به سوی جماعت آماده ای دیگر نقل مکان می کنند و این شریعتِ دگرگون شده، حال با شرایطی که وصف شد تسری می یابد. پر واضح است که در نسلِ پیش رو، متعصّبین و مُنتسبین و محتسبینِ دینی، پایه های آنرا بگونه ای قوام بخشند و بر مخالفینش قیام کنند و بر غلظتِ اعمال آن بیافزایند که حتی در باور اجانب نیز نگنجد که پیامد این خدعـۀ حساب شده چه ابعادی می تواند بر خود گیرد. بی خبرند از آن، که شیطان بر شانه های آنان ز آنچه پیش آورده احسن الخالقین می خواند و بر دوام دست نشانده هایش صلوات می فرستد و در ادای آن، اِعراب ها را آنچنان شایسته بر دیوارۀ حلقوم می گرداند که موی بر تن حاضرین صاف گردد، حس و حالی ربوبی بر آنان مستقر گردد و خود را مؤمنینِ راستینِ این طریق قلمداد کنند. بدینسان کار تشخیصِ اصل و فرع در این دُنیا مشکل و مشکل تر می گردد تا اینکه حق و باطل شاکله ای همسان یافته، تشخیص آنها از یکدیگر مقدور نباشد.

باشد تا قبل از انسدادِ کامل همه ی شریانهای فکری، و این نبض کُنـد که گاه می زند و گاه نه، چاره ای جوییم بر این جریانِ انسان ربا و فریبنده که نیتِ او، تنها به گمراهیِ خلق ختم نگردیده و تمامی وجود آدمی را نشانه رفته است و از وی همان طلب می کند که تا بکنون با خود یدک کشیده است (جسم و جان)؛ جان را بهر حکاکیِ عمیقِ عقیدتی و جسم را نذر صومعه های مملو از آدابِ شرفیابی، و بر هر یک ثوابی و برای هر کدام خیری و سببی بر رستگاری و بخشودگی گناه متصّور و تمامیِ این جریانِ خطیر می بایست از پیشگاه و شریانِ آنان عبور نماید تا زوائد آن تصفیه گردد، زاویه ها سیقل یافته و با صاحبین اعمال، مخارجِ آن تسویه گردد تا بدین منوال حسناتِ حاصله از جوارِ  وجودِ نامبارکشان روانۀ حسابِ عُقبای سهل انگارانی اینچنین خودباخته گردد. آنچنان که گویی بر ارتفاع آسمانخراش های بهشتی خود افزوده اند و بر این اتفاق یقین می ورزند.

گوشتی که به دُم جنبانیِ سگانِ پوزه بسته عرضه شود، بیش از آنکه موجب سّدِ جوع گردد، موجبات هاری را فراهم می آورد و آنچه بی سبب دریغ گردد روزی در خلوتی بروز خواهد نمود و او را برادریست نا بهنجار بنام خشم و جدال. سگانِ مهار گسیخته اول گلوی صاحبان خویش را می درند و سپس خانۀ همسایه را به تباهی خواهند کشانید. این رسم دنیاست و استثناء ندارد. ظلم و جـور و فریبکاری، سرکشی را بدنبال دارد و فرمانبرداریِ بی چون و چرا، اگر علت لازمه را نداشته باشد، سرحداتی دارد که ویرانگر است و صاحبان ستم هیچگاه توجه کافی به رودهای درحال طغیان ندارند و به اکنونِ خویش دچارند. نتیجه آنکه رسوایی از دیوار خانه به گِرداگرد شهر سرک می کشد، خفیه ها را آگاه می سازد و پیش می رود.

نور خانه از پشت بامها خارج می گردد. چراغ منزلی که از عبودیت تُهی گردد پیش از خروج، اهالی منزل را مسموم می سازد و تاریکی، سوغاتِ خاموشی ذهن است که پیشی می جوید از هشیاری. سنت لادینی عجیب بسامدی دارد و اینهمه نتیجۀ اختلاط نظریه های جسورانۀ دینی با حیلت پردازیِ دوزخیانِ گریخته ز حَشر است که بردگان مقیم را در این دنیا به خدمت گرفته، مفسده را بجای ثواب می فروشند. مردم اما در خواب ناز فکریِ خود  به این سـو و آن سو پهلو به پهلو شده و در گزاری بی پایان، جامه دران و پر شور و حـال. و حال که وقت هشیاریست گیجیِ مستانه ای به سراغشان آمده که طریق سلامت را از این جورِ مَنهوک باز نمی شناسند. دردی ابدی، عمری که گذاشته اند و محصولی برنداشته اند، بذری که بجای گیاهدانه در آن خار پرورانده و خویش را به دست خویش از درگهش رانده اند. وخیم تر از همه اینکه جرأتِ ابراز ندامت را از خود و خاندان خود سلب می نمایند. بر این عجز آشکار می باید گریست و بر آنهمه صبری که صرف ترفیع بتهای زنده گشت تا خشت بر خشت بیاورند و فربه شوند. آن خشت هایِ زیرین که همه مردمانند بر این فشار، حمار گونه زندگی ها قمار نموده و بر جای خویش مانده اند تا به امروز و عجیب است که بر این ماندن اصرارها می نمایند. اینگونه است که ترس را می توان تمام و کمال فهمید و ترسید.

چه سود از آنهمه فرمانبرداری که خرج درگهش نشد و به خوشایند کَسانِ ظلمت، رقصی شد در این میانه.  شانه های خدا هنوز خالیست از سرهای در گریبانی که صاحبان آن می توانستند توبه کار باشند و اندکی آرام گیرند. کشتی های عظیمی که خدای متعال آنها را آفرید تا بر جلال و عظمت و قدرت دریانوردیِ  آنان ببالد، حال خود را زورقی سردرگم دانسته بر دیار پلیدی ها پهلو گرفته اند و طریق بازگشت و شکوه را گم نمودند.

این مطلب با تمامیِ کوچکی خود بر این لباس ژنده ی هزاران بار پوشیده، وصلۀ مناسبی نخواهد شد و مهمتر آنکه گره گشاییِ خاصی را در پی نخواهد داشت که همت ها را بسیارکوتاه دیده ام. دوم اینکه بر گوش دوزخیان، مناسب واقع نگردد و میل خشت های تفدیده و قوام یافته را به خروش و عناد بر نخواهد انگیخت اما ناشی از آن است که روزی از روزها، خشتی که به تنگ آمده بود و هنوز  بوی باغچه ای را که از آنش گرفته اند بر وی برطرف نگردیده بود، حس و حالی بهر سرودن فراهم آورده تصمیم بر خُـرد شدن گرفت؛ تا جای خالی خود را همچو دندانی که پس از آن نیست، بر پیکرۀ این بت جنجالی آنچنان ترسیم نماید که نشان از تزلزل این بنای ناثواب داشته باشد و سپس همان نمود که باید.

در تکرار اعمالی اینچنین و با فرو ریزشِ باران وارِ خشت ها از این بنای کذب، شاید بتوان شاهد سقوط اندیشه های سلطه جـو شد. شاید بشود زندگی را با طعمی که خود بر آن فراهم می آوریم بچشیم و از نسخ آماده و دم نوش های رنگارنگ و آمادۀ ذهنی و عقیدتی ننوشیم. شاید بتوان بر توانِ خاموش آدمی دمید و بر همت او افزود؛ از آن آتشِ سُرخ، خانه های مُحکمِ امید را برافراشت و خون سرخ را ضمیمۀ برگه های بردگی ننمود و آن سرمایه را به سهولت فرو بردن آبها از کف نداد و همچنان در رگ خویش محفوظَش داشت. شاید برود لشگر غم از سینه هایی که جز اصواتِ ملالت بار و محزونِ عزاداری های همیشگی نشنیـد. شاید بتوان چند روزی را به حکمِ قاطعِ دلهای شاد، شاد زیست و آزادانه اندیشید. شاید دوباره بچکـَد از چشم عشاق چشمه های نور، چشمه هایی با رنگ های ارغوانیِ غرور و جاودانگی.

چه بسـا بار دیگر، در میانۀ این بارانها و سپس ریزش آن بناهای سُست بُنیان که به غفلت پرورش داده ایم و بر خود مقدّمِشان دانسته ایم، بر باغچه ای که از آن سرشته شدیم در آییم و اینبار جز بر ارابۀ خداوندی وارد نگردیم. ارابه ای که ما را بدرستیِ روز نخست به خانه خواهد رسانید. جز طریق سلامت را نپیمایَد و بر سرنشینانش گزندی وارد نگردد که خدای اینچنین وعده نمود. پس ورود آنان را بر سرای خویش بشارت ها داده است و اوست که بر این منوال، جز رسولانش نایبی بر نگزید و از کلام خویش نیز فرود نیامد و بدان نیز نیافزود. اوست که فرمود ای بشر، به هر میزان که از جهان پیرامون شک آورده ای، بر ریسمانِ آویختۀ من درآی که منم فانوسدار بینای بیداران. هشیاریِ فکری، دستاوردِ برینِ کسانیست که دست آخر و از طریق درست بر بهشتِ وی درآیند و دنیای خویش را بر غیَرش مفروشند؛ بر وعده های عُمّالِ دروغینِ شیطان و اوصاف کذب آنان از چند و چون بهشت و اوصافِ حوریان و چه و چه سُست نگردند و تنها نیلِ جوار الهی را رسالت خویش و غایت آدمی بداند. او بر شما آنچنان که می گویند سخت نخواهد گرفت و مشکلاتی که بر گرد خویش بافته اید را خواهد شکافت و امور را آنچنان که حق است آسان خواهد نمود.

خلاصه تر آنکه ضرورتِ تفکر را نزد خود بر هر حرکتِ کوچکی مقدم بشمارید. پیش از آنکه نتایج تفکُرِ کجروان، بر شما مستقر گردد و بارتان را از چیزی که هست سنگین تر نماید، چراکه در غیر آن صورت، منفعَتِ آنان در گروی حرکات و سکنات شما خواهد بود و شما نیز جزء مال التجارۀ آنان بشمار خواهید آمد، سپس بی آنکه مطّلع باشید از دایرۀ تصمیم و اختیار خروج خواهید نمود و جبری ابدی را با خود به گـور خواهید کشانید و آنجا که خواهید رسید، به هیچ عنوان شما را راضی نخواهد نمود چون رضایت پروردگار بر آن واقع نشده است. بیاندیشید که کدامیک خوشایند تر است و همسو با شخصیّتیست که خداوند از آدمی تراشیده است. سپس آنگونه که برگزیده اید گام بردارید و لا اقل حتی اگر طریق باطل انتخاب شماست، آنرا با رای و ارادۀ بی واسطۀ خویش ابتیاع نمایید و برای دقایقی هم که شده، در کالبد خویش آرام و قرار گرفته، آنگونه که از آن انتظار می رود و انسانی تر است عمل نمایید و تصمیم آخر را همین اولِ کار که وسوسه ها بیداد می کنند بگیرید و مطمئن باشید که خداوندِ برین، انسان های هرچند خطاکاری را که مُتکـی بر عقولت خویشند را بیشتر از آنان که نسنجیده می پذیرند و همواره در معرض تاثیر اجانبند دوست می دارد.

در پناه حق باشید

نوشته شده توسط ن. بهبودیان/ بهار 98

تئـوری جهـانِ یـک نفـره

به نام خدا

بر پایۀ این تئوری، دنیا به مرکزیت تنها یک فرد پایه ریزی شده است و دیگر موجوداتِ هستی بی آنکه خود متوجه باشند در جهت باورپذیریِ هر چه بیشتر  او از این دنیا گرد آمده اند و خود از درون تُهی و مجرد می باشند. به عبارت دیگر می توان بر اساس قدرت بی حد و حصرِ عامل بوجود آورنده یا همان خالقِ قادر، این تئوری را تا آنجا پیش برد که هستی، با تمام جزئیاتِ بیشمارش به خدمت گرفته شده است تا تنها از منظَر و دیدگاهِ تنها یک فردِ واحد مشاهده و استنباط شود و دیگر جنبه هایِ تمام شمول از آن سلب می گردد و معطوف بر یک نقطه یا همان بیننده می گردد. در این حالت روی سخن خالِق، تنها با یک فرد و نه گروهی از انسان ها خواهد بود. این به آن معنیست شما که خوانندۀ این متن هستید، احتمالاً تنها نسخۀ غیر قابل کپی از انسان و مرکز و مراد خداوند از خلقت جهانی به بزرگی جهانی هستید که می شناسید و در آن زیست می کنید و تمامی موجودات دیگر  از جمله نویسندۀ این متن، نسخه های ثانوی، غیر واقعی با وجودی صرفاً ترسیمی از انسانی خواهیم بود که پیش از این، شما آنها را بعنوان افرادی که در تعامل با آنها، سرنوشت خویش را تحریر می نموده اید شناخته اید و هر یک از ما را همچون وجود خود می پنداشته اید. اگر اینچنین باشد رازی بزرگ از بدنۀ ساختار اصلیِ خلقت به درون آن که شما را شامل می شود نشت کرده است و اینک باعث گردیده تا دربارۀ چیستی خود دچار تردید شوید و در صدد برآیید تا تعریفی جدید از سوی خود بر آن اضافه کنید، درست مثل کاری که من از دنیای مجاور در حال انجام آن هستم.

چوپانی را تصور کنید که از چرای روزانۀ گوسفندان فارغ آمده و شبانگاه، گوشۀ عزلتی بهر آسودن اختیار نموده، آتشی برآورده و طبق عادتی قدیمی روی به آسمانی دارد که همواره خدای را در آن می جسته است. از نظر او آسمان همان جایگاه خدایان باستان تا به کنون بوده و هست و با اینکه مبنای پرستش از خورشید و ماه و دیگر کرات و ستارگان به خدای یکتا رسیده است اما هنوز هم جهت پرستش وی دستخوش تغییر نشده است و نظارۀ آسمان، گواهی آشکار بر سمت و سوی همیشگی پرستشِ او می باشد. بر اساس نظریۀ جهان یک نفره، می بایست دستی بر شانۀ او گذارده شود و این آگاهی به او داده شود که همۀ منظور از خلقت هموست و اوست که همه چیز و سخن اول و آخر خداست. دنیای مدرن امروزی با تمام ریز افزارها، فرایندهای پیچیدۀ دانش بنیان و ساختار منظمی که دارد تنها قسمتی از دنیای بزرگیست که به مرکزیت وی بوجود آورده شده اند. مهم نیست که آیا چوپان با این دنیای مدرن و گاهاً سودمند به تعامل رسیده باشد یا که خیر، فقط این اهمیت دارد که تصور او از این دنیا چه بوده باشد و چه چیزی مشاهده نموده باشد و در ادامه با مرگ وی، رشتۀ اصلی این داستان از میان داستان ها و رشته های مشابهِ هَستی، بیرون کشیده می گردد.

حال تئوریِ دنیای یک نفره را به عدد آدمهای زندۀ جهانِ هستی ضرب کنید. با این پیش فرض که کماکان منظور و مراد از این آفرینش فقط و فقط دیدگاه هر یک از آنها نسبت به دنیای پیرامون باشد. سپس هر کدام را در مرکز منظومۀ زندگانی خود تصّور کنید. در این مرحله، خّطِ زندگیِ هر یک را از دیگری جدا کرده و آنها را در دنیاهای مستقلی جای دهید. با وجود اینکه در هر یک شاهد سیر تکاملی هستیم اما یقین داریم که هرگز از قوانین یکدیگر و دُنیایِ یکدیگر پیروی نمی کنند و به حدسیّاتِ خود از خود و چیستی خود و چراهای خود دربارۀ جایی که در اوست ادامه می دهد. حال منظومه ها را از یکدیگر دور و دورتر کنید تا اینکه فاصلۀ آنها از یکدیگر به مَرزِ بعید و دسترسی آنها بر هم به صفر رسیده باشد. اکنون بیشمار دنیا بدست می آید و اگرچه تشابهاتی دارند اما مستقل از یکدیگر عمل می کنند و کارکرد آنها در عین شلوغی های مرسوم، معطوف بر مرکز آن و در جهت مطامع فرد اول این دنیا، و نه شخص دیگری صرف می گردد و هر یک از این دنیاها قادرند سرنوشت و اتفاقِ نهایی خود را رقم بزنند یا به عبارتی دیگر پایانی مجزا و بسته بدانچه از شروع تقدیر و تحریر نموده اند را باعث شوند. وقت آن رسیده که رو به آسمانِ قدیمی و چند میلیارد سالۀ خود داشته باشیم؛ ما دیر زمانیست که نظیر این کهکشان ها را در همین آسمانِ بی منتهای خود داریم و چقدر این منظومه ها، خوشه ها و دنیاهای دوردست بهم و به سرنوشت این آدمها شبیه و از هم جدا هستند. سوال اینجاست که ما چقدر از درون این عوالِم اطلاع داریم و اگر نداریم، باب تئوری پردازی های اینچنین همچنان باز خواهد بود و خوب می دانیم که گذر زمان، صحّتِ بسیاری از آنها را تا بکنون به علم و بشریت ثابت نموده است.

باری؛ .. هرچقدر این تئوری جسورانه و غیر عملی باشد اما نباید غافل از این باشیم که رویکرد خداوند متعال نسبت به هر یک از بندگانش اینگونه خواهد بود که هر یک برای او در حکم واحد قرار خواهد داشت. او همانطور که خالق جهانی در این ابعاد است، آنقدر تواناست که می تواند خالق تمامی آن جهان ها که خصوصیاتش پیش از این گفته شد نیز باشد. پس در این حالت امکانِ درستیِ آن وجود دارد و بسیار بستگی به این دارد که چطور تصّورش کرده باشید. این تفکُرِ شماست که به این جهان عینیت و شِکل می بخشَد. بطور کلّی، نظامِ هستی نسبت به نظریه هایی اینچنینی انعطاف فوق العاده ای از خود نشان داده است و تا بکنون نظریاتِ بیشماری در رابطه با چیستیِ نظام هستی، زمان و چگونگی پیدایش و نحوۀ بسط و گسترش آن و ترکیباتِ و عناصر آن ارائه شده است. اما جایگاهِ انسان بعنوان مهم ترین ناظری که حداقل تا به حال او را به این صِمَت می شناسیم، بدرستی در آن مشخص نشده است. و از جایی که مقدمات ظهور انسان در دایرۀ هستی حتی پیش از ورود او در این وادی محیا و متأثر از چگونگیِ چیدمان عوامل پدیدآورنده اش بوده است، پرداختن به این پرسش که آیا  او منظور این نظام بوده و یا پدید آمدن این نظام در پی حضور او بوده خالی از لطف نخواهد بود.

ما آدمها نیز با اینکه قرین و همنشین چند میلیون سالۀ یکدیگریم اما حقیقتاً در جهان های متفاوت و دور از هم سیر می کنیم و بدیهیست که وجوه تمایز ما آدمها از همینجا بروز می کند. جایی که هر یک از ما، خود را متعّلق بدان می دانیم قطع به یقین مُشترک نیست و ممکن است موقعیت های مکانی و شرایط زیستی یکسان، ما را مقید به تعلق خود بر زمین و هرآنچه در اوست کرده باشد. اما با تکیه بر داشته های غیر فیزیکیِ خود همچون روح و ابعاد ناشناخته اش و با تکیه بر مباحث روان شناختی، در آن واحد می توانیم  هر کجای دیگری از این هستیِ فراخ حضور داشته باشیم. روح ما خود را مقید به زمان و مکانی خاص ندانسته و فراموش نکنیم که بخش بزرگی از موجودیت ما را نیز تشکیل می دهد. تمامِ موجودیت آدمها به دنیای ماده ختم نمی گردد، این چیزیست که لااقل اثبات آن پیش از این بارها انجام شده است. پس هر آنچه که به محدودۀ نسبی، که احتمال حضور و وقوع ماده و عدم آن مطرح است ورود داشته باشد، محدود و متعلق به مرزبندی هایی اینچنینی از جنس زمین ما و شِبه او باقی نخواهد ماند و همواره سیّال و بی تعلق باقی خواهد ماند.

شاید آنجا که رشته های وجودی ما را پس از مرگ در آن وادی می تکانند، درست همان جایی باشد که از ابتدا بیشترین تعلّق را نسبت به آنجا داشته ایم و دنیایی که امروز تجربه اش می کنیم بسیار محدود و مختصر و ناکافی باشد برای توصیف و شناختن تمام آنچه که ما از آن تشکّل و نظام یافته ایم. مرگ واقعیتیست که شاید ما را با تمامی ابعادِ وجودیِ از خاطر رفته مان آشنا می کند پس بیایید نسبت به هرآنچه شبیه این رویداد است کنجکاو و جسـور باشیم و هرگز از یک عُنوانِ ملال آور بی دلیل نگُـریزیم.

خداونـد شمـا و ذهـن شکـوفای شما را به چالـشِ عظیـمِ خـود فراخوانـده است و چه ساده انگارانه گذران امور می کنیم، اگر تا بکنون نقـّاد و ریز بیـن نبوده باشیم.

نوشته شده توسط ن. بهبودیان/ زمستان 97